De Rivierrombout was voor mij persoonlijk altijd al een wenssoort. Voor wie het niet weet, de Rivierrombout is een tamelijk zeldzame libel die in de vorige eeuw was uitgestorven maar vanaf de jaren ‘90 weer langzaam toenam. Het is ook een wat mysterieuze libel die als larve een aantal jaren in de zandige bodem van onze grote rivieren leeft en uitsluipt op de oevers van deze rivieren. Als volwassen exemplaar laat hij zich heel moeilijk zien. De beste kans maak je met deze soort dan ook door te zoeken naar de lege larvenhuidjes langs de oevers van de rivieren als tastbaar bewijs dat deze soort hier ook voorkomt. Zelf had ik in het verleden al meerdere zoekpogingen ondernomen, maar steeds zonder succes.
Niet voor niets werd deze libel dus als hoofddoel van onze KNNV-excursie van donderdag 6 juli 2023 naar de IJssel beschouwd. We gingen samen op pad met enkele leden van de KNNV-afdeling Epe/Heerde. Na wat afstemmingsprobleempjes over de locatie waar we elkaar zouden ontmoeten, kwamen we uiteindelijk aan bij de IJssel ter hoogte van Windesheim. Maar waar zoek je nu naar, hoe ziet een larvehuidje eruit, welke kleur heeft het en hoe vind ik zo’n huidje van slechts 3,5 cm tussen alle andere voorwerpen op de oevers. Met 7 paar ogen moest het er een keer van komen. En ja hoor, het eerste larvehuidje werd onverwacht snel gevonden en een paar stappen verder nog een. De sfeer zat er gelijk goed in. Het eerste huidje werd uitgebreid bekeken, bestudeerd en gefotografeerd alsof het een heilig relikwie betrof. Er volgden nog veel meer huidjes en ieder van ons heeft er wel enkele gevonden. Als je het zoekbeeld eenmaal kent wordt het gelijk een stuk eenvoudiger.
Groot was natuurlijk de pret toen we een levende larve ontdekten, die net uit het water van de IJssel kwam en het strandje enkele meters op kroop, soms heel langzaam met pauzes om schijnbaar even uit te rusten en dan in eens een hele meter of meer voorwaarts. Ook nu hebben we natuurlijk weer uitgebreid bestudeerd hoe zo’n klein en kwetsbaar wezentje dit allemaal voor elkaar krijgt. Enkele tientallen meters verder vond Michiel een heuse uitsluiper. Dat wil zeggen, de huid van een larve was opengescheurd en de volwassen libel (het imago) zat op een steen in de zon te drogen, nog wat sober van kleur maar naarmate de tijd vorderde, kwamen de mooie gele kleuren tevoorschijn en spreidden zich de vleugels. Iedereen kon dit mooie verschijnsel van het uitsluipen goed zien en zelfs fotograferen. Wat hadden wij vandaag een geluk.
Ook verderop troffen we nog 2 uitsluipers aan op het strand. Eentje liet zich uitgebreid fotograferen terwijl hij met gespreide vleugels zat te drogen in de zon, maar een ander had kennelijk wat minder geluk. Toch kwam uit een schijnbaar levenloos larfje plotseling een libel tevoorschijn. Het proces verliep uitermate traag en we hadden zo onze twijfels of het wel goed zou komen met dit diertje. Onverwachts kwam er echter toch steeds meer leven in, wat in onze groep de nodige ahhhh’s en ohhhh’s opleverde. Wat is het toch leuk om samen met elkaar in de natuur te vertoeven, zo veel moois te zien en elkaar te enthousiasmeren.
In totaal konden we deze dag de aanwezigheid van maar liefst 41 Rivierrombouten vaststellen aan de hand van vele larvenhuidjes, enkele aan land kruipende larven en een drietal uitsluipers. Iedereen ging aan het einde dan ook tevreden naar huis. De gezamenlijke excursie met insectenliefhebbers van de afdeling Epe/Heerde was een succes en vraagt om herhaling. Een hernieuwde zoektocht naar de Rivierrombout staat wat mij betreft volgend jaar ook weer op het programma. Gaat u ook mee?
Tekst: Peter Pfaff
